Minisita w’eby’ettaka, ebibuga n’amayumba, Judith Nabakooba alagidde omukozi mu woofiisi y’eby’ettaka e Mukono n’aggalirwa ng’amulanga bulagajjavu obwaviirako ekyapa ekyamukwasibwa omu ku batuuze eyagendayo ng’ayagala obuweereza okukkakkana nga kibuze mu ngeri etategeerekeka.
Aisha Nantongo ye yaggaliddwa ng’amuvunaana ye Patrick Kirunda omutuuze w’e Namutumba wabula ng’alina ettaka e Mukono. Bino byabaddewo ku Lwokutaano Minisita Nabakooba bwe yabadde e Mukono ng’agenze okutongoza enkola ey’omutimbagano ng’abantu bagenda kuba basobola okukebera okumanya ebifa ku byapa byabwe nga bwe biyimiridde nga bakozesa amasimu gaabwe aga ‘smart phone’ kiyite sseereza oba kompyuta.
Nantongo okukwatibwa, kyaddiridde Kirunda okumulumiriza nga bwe yagenda mu woofiisi y’eby’ettaka e Mukono emanyiddwa nga Mukono Ministerial Land Zonal Office (MZO) ng’atutteyo ekyapa kye okuva mu bbanka ng’aliko ensonga ze balina okutereeza kyokka ennaku ze yamuwa okuddayo okukifuna bwe zatuuka n’agenda n’amutegeeza nga bwe kyali kyabula.
“Nnaleeta ekyapa kyange mu woofiisi eno nga April 3, 2023 kyokka omukozi gwe nnakiwa n’ankolera obukakafu obulaga nti akifunye. Yambuuza nti oba kyetaagisa okunfunira omuntu ayinza okunnyambako okukola ku nsonga zange mu bwangu wabula ne mmutegeeza nti ndi Munnayuganda ategeera obulungi nga n’olw’ekyo sseetaaga kuyambibwa muntu yenna. Yampa ennaku 15 nti bwe ziyitawo ndyoke nzireyo ng’olwo bamaze okukikolako. Nange nnakola nga bwe yangamba. Era ennaku ze yampa olwaggwako ne nzirayo, wabula bwe nnatuuka, n’atandika okunoonya ekyapa. Nga wayise essaawa nga nnya, yakantema nti ekyapa takiraba, n’ansaba ngira ntudde wabweru ayongere okunoonya era bwentyo bwe nnakola,” Kirunda bwe yalombozze.
Ono yagasseeko nti obudde nga bwewerekedde ng’olunaku luzibye, omukyala ono talina kye yamugamba era n’obudde obudda e Namutumba gye yali avudde bwali buyise n’apangisa loogi mwe yasula n’akeera bukeezi.
Yategeezezza nti yakitegeerako nti omukozi oyo gwe yawa ekyapa kye bamuyita Aisha ng’ekirungi olwa tuuse n’akebera nga ne mu woofiisi mwali atudde.
Yagambye nti bwe yaddayo, baamuwa omukozi omulala amuyambe okunoonya ekyapa kye naye naye teyakiraba.
Eby’embi, Kirunda yagambye nti bwe yeekubira enduulu eri akulira woofiisi ya MZO e Mukono, Doreen Tumushabe nti yamutegeeza nga bw’alina okunoonya ensimbi ennyingi yeetegekere okugoba ku nteekateeka ey’okumuwa ekyapa ekipya nga kino agamba yakigaana n’amutegeeza nti tayina ssente zaakugoba ku kyapa kipya ate nga yawaayo ekyapa kye n’obukakafu abulina naye kyabulira mu mikono gyabwe.
Wano Minisita Nabakooba yayingidde butereevu mu nsonga za Kirunda n’ayita abakozi abavunaanyizibwa naddala eyakwasibwa ekyapa, Aisha Nantongo ng’ono bwe yaweereddwa akazindaalo okunnyonnyola nga bwe byajja yatandise na kwetonda Minisita kwe kulagira omumyuka wa RDC w’e Mukono omuggya, Hassan Kasibante amutwale ku poliisi e Mukono annyonnyole butya bwe yabuza ekyapa kya bandi.
“Obulagajjavu ekika kino tetuyinza kubutunuulira butunuulizi kuba abantu ng’ono be boonoonye ekifaananyi kya woofiisi za gavumenti. Bw’aba akirina akireete olwo omusango anaaba agwejjeeredde, bwe kitaba kityo, poliisi etwale mu maaso omusango guno,” Nabakooba bwe yalagidde.
Ono era yalagidde nti woofiisi ya MZO y’erina okukola byonna ebyetaagisa ng’emitendera bwe giri omuli n’okusasula ensimbi okulaba nga Kirunda afuna ekyapa kye bwe banaaba baakukola kipya nti talina kusasulayo wadde omunwe gw’ennusu.
Minisita era yafunye n’okwemulugunya okuva eri abantu ab’enjawulo omuli n’omukadde Roselyn Ssekkonde nnamwandu eyamutegeezezza nti emyaka egisoba mu 10, aba UNRA bwe baali bakola oluguudo lw’e Katosi baabatwalako ebyapa byabwe naye ne gye buli eno balwanye okubibaddiza teri ssuubi.
“Kyannaku nti tekyali kiyinza kukolebwa ku byapa byaffe okutuusa nga bamaze okubituddiza. Emyaka mingi kuba n’abamu ku bannaffe balwadde ne bafa nga n’ensimbi ezibajjanjaba tebazirina kuba akataka ke banditunze bejjanjabe, obuguzi tebuyinza kugenda mu maaso nga tewali byapa. Nneewuubye wano teri kuyambibwa, Maama Minisita nnyamba, bannange bantiisa eyo nti nnyinza n’okuba ndi wano ng’ettaka baalitunda!” bwe yannyonnyodde.
Minisita era yalagidde Doreen Tumushabe akulira MZO e Mukono okulaba ng’akwatagana n’aba UNRA buli muntu atannaddizibwa kyapya kye kimuddizibwe.
Nabakooba yagambye nti kino kirina kukolebwa mu bwangu abantu bano baweebwe ebyapa byabwe n’agamba nti kino baakikkanyaako dda ne Minisita w’eby’entambula n’emirimu, Gen. Edward Katumba Wamala ssaako nnankulu wa UNRA, Allen Kagina.
“Njagala kin o kikolebwe nga ne UNRA tennagattibwa mu minisitule kuba ate kiyinza okwongera okutabangula ensonga n’abavunanayizibwa okufuna eby’okwekwasa,” Nabakooba bwe yattaanyizza.
Abakozi okuva mu minisitule y’eby’ettaka okuli Ivan Ssekitooleko ne Sarah Namuddu baasomesezza abantu ku nkola empya ey’okumanya ebikwata ku byapa byabwe nga bakozesa amasimu oba emitimbagano wabula ne bategeeza nti kino oli aba alina okubeera ne data ku ssimu ssaako okuba n’endagamuntu kuba mu kujjuza, waliwo omuntu w’alina okuteeka ennamba ya NIN ssaako okuba nti oli alina okubeera n’ensimbi ku ssimu mu nkola ya Mobile Money kuba nti ssinga oli ky’abuuza ku kyapa akifuna, olwo aba alina okusasula ssente omutwalo mulamba.
Amyuka RDC omupya, Kasibante yategeezezza Minisita nti emivuyo mingi mu woofiisi z’eby’ettaka nga n’okusinga gikosa nnyo abantu abanaku ab’ebibanja abagagga ab’ebyapa be batunda nga tebamaze na kubategezaako.
Kasibante yasabye Minisita nti kyetaagisa gavumenti okuteekawo enkola nga n’abantu ab’ebibanja basobola okubaako obukakafu obubaweebwa okuva mu gavumenti mu ngeri y’ekiwandiiko nga kiraga bulungi oli ekibanja kye bwe kyenkana.